Paul Otlet en de Architectuur van Kennis
Wouter Van Acker
© Collections de la Fédération Wallonie Bruxelles
Aan het begin van de 20e eeuw lanceerde de Belgische encyclopedist en internationalist Paul Otlet (1868–1944) een visionaire poging om de kennis van de wereld te ordenen en te verenigen. Zijn creatie—het Mundaneum—was een ambitieuze hybride van bibliotheek, universiteit, laboratorium en een conceptuele interface voor een “wereldbrein.” In samenwerking met architecten zoals Le Corbusier en Maurice Heymans werkte Otlet eraan om zijn instituut, dat hij onvermoeibaar ontwikkelde in het Jubelpark in Brussel, een architectonische vorm te geven. Deze lezing verkent Otlets opvallende visualisaties en ruimtelijke diagrammen, en onthult hoe hij de geometrie van een analoge informatiemaatschappij voor zich zag—bedoeld om de fragmentatie van wetenschap, cultuur en politiek te overstijgen. In het verhaal van deze vroege “geheugentheaters” herontdekken we een fundamenteel—en vaak over het hoofd gezien—hoofdstuk in de geschiedenis van informatie en de architectuur van kennis.
Wouter Van Acker is ingenieur-architect en universitair hoofddocent aan de Faculteit Architectuur van de Université libre de Bruxelles, waar hij architectuurtheorie doceert en een masterontwerpstudio rond adaptief hergebruik leidt. Voorheen was hij docent aan de Griffith University. Hij behaalde zijn doctoraat en master in ingenieurs- en architectuurwetenschappen aan de Universiteit Gent. Zijn proefschrift onderzocht de spanningen tussen particularisme, transnationalisme en universalisme in de utopische projecten van Paul Otlet (1868–1944). Zijn recentere academische interesses omvatten de geschiedenis, theorie en het behoud van postmoderne architectuur, en de werking van geschiedenis binnen het architectonisch ontwerp. Hij was mede-redacteur van diverse tijdschriftuitgaven en bundels, waaronder Untimely Teachers (voor Architectural Theory Review, 2024), Intermediality in Architecture (Clara, 2024), en Architecture and Ugliness (Bloomsbury, 2020).
